DU LỊCH - LỄ HỘI

Nét đẹp văn hóa đầu năm của đồng bào dân tộc thiểu số ở Ba Vì
Ngày đăng 22/01/2020 | 08:57  | Lượt xem: 6672

Ba Vì có 3 dân tộc Kinh – Mường – Dao cùng sinh sống, trong đó có 2 dân tộc thiểu số chủ yếu là Mường và Dao với tổng số gần 30 nghìn người. Mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa riêng làm phong phú thêm kho tàng văn hóa của các dân tộc trên quê hương núi Tản sông Đà. Đặc biệt, vào mỗi dịp đầu xuân, những nét đẹp văn hóa truyền thống của mỗi dân tộc lại thể hiện một cách đặc sắc, trang trọng, thiêng liêng hơn gắn với phong tục, lễ hội của từng vùng quê.

Hằng năm, cứ vào ngày 14,15,16 tháng Giêng, tại Khu di tích lịch sử Đền Hạ - xã Minh Quang, nhân dân trong huyện lại nô nức tổ chức lễ hội tưởng nhớ vị Thánh có công trị thủy, bảo vệ mùa màng để người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Trong không khí những ngày đầu xuân ấm áp, lộc non cựa mình chào năm mới cũng là lúc hàng nghìn người vui hội khai xuân. Đây là một trong những lễ hội tiêu biểu, đặc sắc của đồng bào dân tộc nơi đây hiện nay còn giữ được gần như nguyên vẹn nét đẹp văn hóa vốn có. Không trống hội rền vang, không lễ rước hoành tráng, nhưng cả không gian dưới chân núi Ba Vì tưng bừng không khí lễ hội bởi hàng nghìn du khách từ khắp nơi trang nghiêm, kính cẩn xếp hàng làm lễ; bởi tiếng cồng chiêng hào hùng, khỏe khoắn của các chàng trai, cô gái bản Mường; bởi tiếng hò reo từ các trò chơi dân gian truyền thống như ném còn, cồng chiêng, kéo co, bắn nỏ, đẩy gậy... 

Diễn xướng cồng chiêng của đồng bào Mường xã Khánh Thượng – Ba Vì

Lễ hội gắn với truyền thuyết về Đức Thánh Tản: theo truyền thuyết kể lại thì Đức Thánh Tản tên thật là Nguyễn Tuấn, quê ở Động Lăng Sương, huyện Thanh Xuyên, Phủ Gia Hưng, Đặng Sơn Tây, nay là huyện Thanh Thủy, Tỉnh Phú Thọ. Khi cha mẹ mất, anh em Nguyên Tuấn phải sống tự lập và làm nhiều việc thiện, họ đi khắp nơi khai điền, trị thủy, dạy dân cấy lúa nước, gieo trồng lúa nương, trồng dâu nuôi tằm, dệt vải. Khi sang núi Ngọc Tản sinh sống, cảm nhận được đức độ của hai anh em, bà Mai Thị Cao Sơn, cai quản núi Ngọc Tản nhận làm con nuôi, được Thái Bạch Thần Tinh trao cho cây gậy thần. Từ đó, Sơn Tinh đi khắp nơi để cứu giúp nhân dân. Không chỉ có công trong việc giúp nhân dân khai điền, trị thủy,Sơn Tinh còn giúp vua Hùng đánh đuổi quân xâm lược nhà Thục, gây dựng một đất nước Thái Bình thinh trị, công lao đóng góp của Sơn Tinh như một bản anh hùng ca bất diệt hào hùng trong lao động và trong chiến đấu không mệt mỏi chống lại thiên tai lũ lụt. Chính vì những công lao đóng góp đó mà Sơn Tinh được người đời sau tôn là Tản Viên Sơn Thánh, Đệ Nhất Bách Thần, Thượng Đẳng Tố Linh Thần, Nam Thiên Thánh Tổ..

Lễ rước nước tại Đền Trung

Sau phần nghi lễ quan trọng thành tâm dâng lễ vật, báo công với Đức Thánh Tản về một năm lao động sản xuất ấm no và ước nguyện năm mới đủ đầy cũng là lúc diễn ra phần hội sôi nổi, vui tươi, lành mạnh với các hình thức diễn xướng cồng chiêng, các làn điệu dân ca, dân vũ, trò chơi độc đáo như tung còn, kéo co.... do các nghệ sỹ không chuyên, người dân địa phương thể hiện mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào Mường.

Bên cạnh đó, còn có giao lưu, thi đấu bóng chuyền, bắn nỏ, đẩy gậy và thưởng thức sản vật địa phương. Chỉ chừng ấy thôi cũng đủ để lễ hội Tản Viên Sơn Thánh luôn có “sức sống” mãnh liệt trong tâm thức của mỗi người dân địa phương, du khách thập phương vào mỗi dịp đầu xuân.

Đến các Ba Trại, Tản Lĩnh, chúng ta sẽ được ngắm sắc trắng của Mai, sắc hồng của đào, mận bên sườn đồi, trong mỗi góc vườn, thả hồn theo tiếng chiêng, tiếng hát mà lòng không khỏi xuyến xao.

Tết Nhảy của người Dao xã Ba Vì

Đồng bào dân tộc Dao sinh sống chủ yếu xã Ba Vì. Những năm trước kia đồng bào Dao thường tổ chức ăn tết cổ truyền riêng từ trước Tết Nguyên đán, còn những năm gần đây đồng bào Dao đã đồng thuận thực hiện chủ trương ăn tết nguyên đán chung của dân tộc. Bởi vậy, bắt đầu từ cuối tháng chạp đồng bào Dao đã rộn ràng chuẩn bị đón tết. Các cô gái chỉnh sửa lại trang phục cho cả gia đình, các chàng trai khỏe khoắn lên núi lấy củi chuẩn bị nấu bánh trưng, bánh tét, bánh giầy. Vào những ngày đầu năm mới, các cô gái Dao váy áo xúng xính, điệu đà cầm những chiếc chuông nhỏ lúc lắc hòa vào điệu nhảy, váy hoa bồng bềnh theo nhịp bước. Các chàng trai sẽ thổi những bài nhạc có giai điệu vui tươi, kể về lao động sản xuất, ca ngợi tình yêu đôi lứa, bạn bè thắm thiết. Địa điểm lý tưởng để đồng bào Dao tập trung vui chơi trong ngày xuân là những bãi đất trống bên sườn đồi. Ở đó họ chơi các trò chơi dân gian độc đáo của người Dao như ném còn, múa khèn, đánh cù, thi đấu bóng chuyền, đẩy gậy…

Bên cạnh việc tổ chức lễ tế các thần linh, người có công với dân với nước với ước mong những nhiều điều tốt lành, thì các hoạt động vui chơi cộng đồng cũng được người dân đón nhận hân hoan.

Ngoài các nghi lễ, các trò chơi dân gian, vào mỗi dịp lễ hội trong những ngày đầu xuân còn có nhiều tiết mục giao lưu văn hóa, thưởng thức món ăn đặc sản giữa các dân tộc trong vùng, đã tạo nên mối quan hệ khăng khít, đoàn kết của các dân tộc.

Ở đó, họ có cơ hội giao lưu văn hóa, khơi dậy nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc, tiêu biểu, góp phần làm phong phú, đậm đà bản sắc văn hóa mỗi dân tộc trên quê hương Ba Vì thân yêu.

Khuất Duyên

 

TIN TỨC DU LỊCH - LỄ HỘI

Thông kê truy cập

Đang online: 438
Lượt truy cập trong tuần: 9265
Lượt truy cập trong tháng: 109164
Lượt truy cập trong năm: 343007
Tổng số lượt truy cập: 60611577

Hiển thị thời tiêt

Hà Nội
Hải Phòng
Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh
Về đầu trang