Núi Ba Vì còn lưu giữ nhiều di tích gắn liền với truyền thuyết Tản Viên Sơn Thánh

 Người xưa có quan niệm “Vạn vật có linh hồn”, trong tâm thức dân gian, Tản Viên là một vị thần núi ngự trị và cai quản ngọn núi cao ngất đến tận mây xanh, ngọn núi rủ bóng xuống sông Đà và cả vùng đất xứ Đoài rộng lớn. Hình ảnh núi Tản, ngọn núi kỳ vĩ, linh thiêng gắn liền với truyền thuyết về Sơn Tinh, về Đức Thánh Tản, từ hàng năm vẫn luôn bền bỉ trong đời sống tâm linh và ý thức của hàng triệu triệu con người qua hàng trăm ngàn thế hệ. Do được hun đúc từ trong đời sống tâm linh của người dân từ hàng ngàn năm lịch sử, truyền thuyết và tín ngưỡng thờ cúng Tản Viên Sơn Thánh đã in hình khắc bóng lên vùng văn hóa xứ Đoài. Thánh Tản Viên Sơn là hiện thân của một vị phúc thần mang đến đời sống tốt đẹp cho con người. Với giá trị di sản văn hóa to lớn đó, năm 2018, Tục thờ Tản Viên Sơn Thánh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh năm 2023 được tổ chức tại sân đền Hạ (xã Minh Quang – huyện Ba Vì)

Đền Trung hay còn gọi là Trung cung, tọa lạc ở lưng chừng núi Ba Vì

Đền Thượng hay còn gọi là chính cung Thần Điện

Tục rước kiệu tại Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh

Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh được tổ chức rộng khắp vùng xứ Đoài Ba Vì. Đặc biệt nhất là tại cụm di tích đền Thượng- đền Trung- đền Hạ thuộc địa phân hai xã Minh Quang và xã Ba Vì. Đền Thượng hay còn gọi là chính cung Thần Điện. Theo truyền thuyết và Ngọc phả có liên quan cho rằng, đền Thượng có từ thời An Dương Vương. Đền có vị trí và kiến trúc độc đáo, một mái lộ thiên lợp ngói và một mái ngầm dưới lòng tảng đá lớn nằm ở độ cao 1.227m bên sườn núi Ba Vì. Đền Trung hay còn gọi là Trung cung, tọa lạc ở lưng chừng núi Ba Vì. Đền thờ bà Ma Thị Cao Sơn, vị thần chủ cai quản núi Tản Viên, đồng thời cũng là mẹ nuôi của Đức Thánh Tản. Đền Hạ còn gọi là Tây cung, nằm dưới chân núi Tản, bên bờ sông Đà.

Năm 2023, Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh sẽ được UBND huyện Ba Vì tổ chức mở rộng vùng lễ hội, với các nội dung như: 

- Tổ chức rước nước từ Sông Đà về làm lễ mộc dục tại đền Hạ: Thời gian từ 0h00 đêm 13 tháng Giêng - 4h00 rạng sáng ngày 14 tháng Giêng tức ngày 04/02/2023. Địa điểm: Tại Bến Đền, xóm Cốc Đồng Tâm, xã Minh Quang (trước cửa đền Hạ).

- Tổ chức rước Kiệu dâng Thánh Mẫu và Phụ Thân của Thánh Tản (từ đền Hạ sang đền Lăng Sương) và rước kiệu lễ, hạ lộc từ đền Lăng Sương về đền Hạ: Thời gian: Từ 5h30 – 8h30 ngày ngày 15 tháng Giêng (tức ngày 05/02/2023). Sau khi làm lễ tại đền Lăng Sương, kiệu được rước trở về đền Hạ, xã Minh Quang và thực hiện các nghi thức Dâng lễ vào đền Hạ.

- Phần Lễ chính khai hội: Thời gian từ 8h30 phút - 10h30 phút, với các nội dung như: chương trình nghệ thuật chào mừng; diễn văn khai mạc; dâng hương.

Ngay sau phần lễ, phần hội trong Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh xuân Quý Mão năm 2023 sẽ có rất nhiều các trò chơi và các hoạt động thể thao được tổ chức như: bắn nỏ, cờ tướng, bóng chuyền nam, ném còn…

Một số môn thể thao truyền thống được tổ chức trong Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh

Du xuân chảy hội không chỉ đem lại sự sảng khoái cho con người được đi giữa đất trời trong tiết Xuân mà còn giúp ta thăm thú những danh lam thắng cảnh, những địa chỉ có trong sự tích hào hùng. Ngày xuân, ai cũng muốn dành thời gian để vãn cảnh thiên nhiên, trời đất, tận hưởng bầu không khí mát lành. Đến các di tích lịch sử, danh thắng, đền, chùa để tham sự các lễ hội truyền thống, để tìm hiểu về lịch sử của cha ông xưa. Đó cũng chính là nét đẹp văn hóa của con người trong mọi thời đại./.

Hà Thành

Admin Ba Vì